Acınası Dumanlar

 

ACINASI DUMANLAR

 

O gün Çaykovski’nin hayali dargın bir sevgiliye yazılmış Melankolik Serenat[1]’ını dinlerken, bu buğulu ve hüzünlü melodinin, içinde yaşadığımız yüzyılda ezilen ve kaybolan çocuklara, analara, babalara ve sevgililere yazıldığını hayal ediyordum. Sevgiliye gönderilen sitem dolu bir melodiyi duymayı umarken, kulaklarıma dolan sanki geniz yakıcı barut kokularıyla süslü acınası bir müzikti. Ne kadar “Yeter” desem de kulaklarımda tank paletlerinin derinlerden gelen gürültüsü melankolik melodiye eşlik ediyor ve sevgi, merhamet, acıma ile yakarış sesleri o paletlerin altında eziliyor gibi geliyordu bana.

Petrolcüsü, Bankacısı, Endüstricisi yani Dünya denen gezegenin tanrıları, insan kanına ve servete susamışlar, Kaos kazanında obez dünyanın kanı olan ham petrolü ve doğal gazı fokurdatıyorlardı. Artık eskiden olduğu gibi somut mekânlarda, dağ başlarındaki şunun bunun malikânelerinde değil,  kimseye ait olmayan sanal dünyada toplanmışlar, yeni bir biçim veriyorlardı, dünyamıza.

Karla kaplı steplerde narin huş ağacının, beyazımsı kabuğunun yarıya kadar soyulmuş gövdesinin içinden gelen yaşların aktığını görüyor ve o sırada ağacın acı çektiğini biliyordum. Mevsim kış, doğa uykuda, ağaçlar canlılığını ilkbahara havaların ısınmasına bırakırlar ama bu zavallı bütün kışı yaralı olarak geçirecek. Bu ağaç yine de şanslı olmalı zira etrafında yerlere serilmiş başka cinslerden devrilmiş ağaçlar da var. Bazıları ayakta olmalarına rağmen dalları ve gövdeleri kararmış, yanmış, kavrulmuş. Huşu pek ağaçtan saymazlar. Narin yapısıyla çelimsiz görünür gözlere, kadınlar için narin ve uzun boylu anlamında kullanılır bu kelime. Beryoza derler. İlkbaharda gövdesinden her derde deva bir can suyu verir, insanı canlandırır ama bu günlerde hiçbir işe yaramayacak, ölenler ölecek, sakat kalanlar sürünecektir.

Göz alabildiğine düz bir ova, karla örtülü bembeyaz, lekesiz. Ve yer yer huş kümeleri ovayı parsellere ayırmış gibi. Kış olmasına rağmen, zemin bataklık kadar yumuşak ve üstünde yürümeye bile elverişsiz. Yaza kadar geçmez bu cıvıklık, bunu da en iyi yerli “mujik[2]ler” bilirler. Eski zamanlarda bir yerden bir yere kışın at koşulu kızaklarla giderler, Varsıl toprak ağaları ise saygın üç atlı troykalarla gezerlerdi, çünkü kızaklar yere basmadan karın üzerinde uçar gibi kayarlardı. Şimdiyse 4 çekerli Lada Niva’ları bata çıka kullanıyorlar.

Ovalar bundan önce sessiz olurdu, fısıltılar bile duyulurdu. O bembeyaz yorganı başına kadar çeker, bahara kadar uyur, sonra uyanırdı huzur içinde. Oysa o uçsuz bucaksız beyazlık ufka uzanmış, ama uykusuz bir beklemede. İnsanlar çoktan gitmişler köyler, kasabalar boşalmış bu sene. Şimdi bir başka gürültü ve korkunun kokusu var havada. Barut kokusu var, yanık ceset kokusu var havada. Acımasız gök gürültüleri insancıkları ölesiye korkutuyor. Kar yine eski kar ama üzerinde askeri ölüm makinalarının manevra yaparken bıraktıkları lastik ve palet izleri var. O saf beyazlık yaralanmış berelenmiş, yer yer yırtılmış.  Çamur karışmış o beyazlığa, sade çamur değil kan da bulaşmış.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              

Akşam sıcacık evdeyim. Ayak ayak üstünde TV seyrediyorum. Haberler, o ovalarda batmış kalmış birkaç parça askeri kamyon ve taşıyıcı benzeri araç görüntüleriyle başladı. Çevrede yerde yatan üniformalı insanlar var, hâlâ giysilerinden alevler çıkıyor, kolları bacaklarının yandıkları görülüyor. Sonra sahne değişiyor, havada alevler içinde kalmış taklalar atarak yere kapaklanan ve helikopter olduğu söylenen meşaleyi gösterdiler.  Çığlıklar arasında, alev alev yandı. Bizim burada hava soğuk mu soğuk, ama açık, ısıtmayan güneşli bir gün bugün. Ama orada hava sıfırın altında, ayaz var ve küskün boz bulanık bir gökyüzü, vurdumduymaz bir tavırla seyrediyor yeryüzündekileri. Ben de öyle. Bizden bir hayli uzakta, denizin kıyısında kıyamet kopuyor. Dünyada bir karalar var, bir de deniz. Adı ve büyüklüğü ne olursa olsun birbiriyle birleşik bir tane deniz vardır. Biz orayı karaların artanını, her çeşit çöpünü hatta radyasyon artığını bile atıp saklamak için kullanırız, sonunda bizim için bir açık hava çöplüğüdür orası, oysa o aynı zamanda bizim dışımızdaki bir yaşam ortamıdır. Zaman gelir o bulamaca bakıp, keyifle içkimizi yudumlar, “Ada sahillerini” de söyleriz fakat adam yerine koymayız.

Rus stepleri denen yerde, barışa giden trene doluşmaya çalışan çaresiz kalabalıklar gözümün önüne geldi. Bu kalabalığı Haberlerde görmüştüm. Vagonlar alabildiğine dolu, adım atacak yer yok, genç bir kadın kucağında üç, dört yaşlarındaki çocukla bir telaş peronda bekleşenlerin arasından fırladı. Vagonun açık olan kapısında dikilen bir adama doğru çocuğu uzattı, adam tereddütsüz çocuğu kaptı, ama tam o sırada tren hareketlendi. Tam kadın binecek ayağı kaydı ve peronda yuvarlandığını gördük. Şimdi tren biraz daha hızlandı. Kadın toparlanıp koşmasına rağmen artık yetişemiyordu. Kadın peronda, çocuğu trende, insanlar aldırmazlık demi içinde, anlamsız bakışlarla bağıran, çağıran kadına bakıyorlardı. TV başında bizler de öyle. Sonrası ürpertici bir bilmece. Tren küçüldü gitti.

Dünyanın en güzel şehirlerinden biriydi bu şehir, iki dünya harbi görmüş, harap olmuş, son harpten sonra Sovyetler birliği tarafından yeni baştan ayağa kaldırılmıştı. Eski milli mitlerine bağlı ve onların tasvirleriyle süslü, bir meydandı (Maidan derler orada) özgürlük meydanı diye anılır, neyin özgürlüğü ise? Ekranda boşalmış Özgürlük meydanını ve ona açılan caddeleri gösteriyordu kanallar.  Issızlaşmış yollarda tank barikatları, ağır makinalı tüfek yuvaları vs ile boğazlaşma dekorlarını tamamlamışlar, gelecekleri bekliyorlar. Karşı saflarda paralı askerler de yer alacaklarmış şimdi devlet başkanı söylüyor. Dünyada çeşitli asker kiralayan şirketler var, anlaşıyorsunuz, onlar size belli sayıda adamı bölük veya manga olarak temin ediyor. Profesyonel asker ne demek? Amaç yok, vatan, millet hak, adalet kavramı yok. Kısaca para için insan öldürmek demek. Şu Profesyonel kelimesi o yaratığa meşruluk mu kazandırır yoksa ona kiralık katil, demek uygun mu olur.

Evden, kış ortasında kara felaketi seyretmeğe devam ediyorum. İnanılmaz bir şey oluyor,  gerçek bir naklen yayın gerçekleştiriyorlar ama bütün kanallar. TV muhabirlerine ordunun belirttiği kırmızıçizgi gerisinde çalışmalarına müsaade ediliyor. İçlerinde ilk defa bir savaşın içinde bulunmanın heyecanını yaşayanlar vatan görevi yapıyorlar havası içindeler. Yıkılmış bir karayolu köprüsünün yanına tahtalardan bir geçit kurulmuş bir an önce düşmanın önünden kaçmak isteyen çoluk çocuk, bu tahtaların üzerinde hayatlarının cambazlığını yaparak çabuk çabuk geçmeye çabalarlarken bizim takım biraz da yerli dillini konuşabilseler onlarla röportaj yapmaya kalkışacaklar, çünkü her ailenin kendilerine ait yaşam öyküleri var. Çocuklar biraz şaşkın, sabahın bu erken saatlerinde bulabildikleri en kalın giysileri içinde kreşe ya da okula gider gibi sokağa çıkmışlar ama alamadıkları uykularından olsa gerek çevreye kızgın ve uykulu bakıyorlardı.  Gök gürlemesi gibi bir ses geldi bir yerlerden ve ardından ikincisi daha yakınlarda patladı. Uzaklardan otomatik silahların tarakaları duyuluyordu. Bu sesler orada bulunanları korkuttu. Kadın ve çocukların çığlıkları arasında telaşla beton köprünün kalıntıları arasına attılar kendilerini. O anda orada görevli üniformalı adamın korku ve şaşkınlıkla açılmış gözleri kameraya yakalandı. “Hayır, şimdi olamaz, olmasın, daha çok erken.” der gibiydi. Öyle ya cephe daha 5 km ilerdeydi, on dakikada buraya gelmiş olamazlardı. Pat görüntü kayboldu ve Spiker biraz da para kazanalım deyip reklam arası verdi. Rengârenk başka bir dünya göründü gözlerimize. Soğuğun, çamurun ve korkunun, telaşın olduğu ekranda şimdi Cıngıl bel çalıyordu, hani şu kırmızılar giyen adamın kızağında çalan. Zor atıyorum kendimi diğer bir kanala. Diğer kanallarda da reklamlar var dayanılmaz bir şey bu. Dış dünyanın birbirini öldürmekte olan halkların ölüm kalım kavgasına bakışı buydu. Bacak bacak üstünde, gözlerinde güneş gözlükleri,  ellerinde kristal kadehlerde ab-ı hayat suyu ve önlerinde LCD TV. Para için oraya gönderdikleri muhabirler, sahipleri  neyi görmek istiyorlarsa İstediklerini veriyorlar onlara. Bu güne kadar diğer ülkelerde olanlara baktıkları gibi bakıyor o medeni denen ülkeler. Ancak bu sefer olaylar Avrupa medeniyetinin ambarına oldukça yakın bir yerde ve doğal gaz vanalarının tam üstündeler.

  Doğudaki bir şehir şehirdeki askeri ve sivil savunma top atışlarıyla imha edildikten sonra, helikopterlerden atılan roketlerle binaların % 90’ı yok edilmiş. Ekranda şehrin havadan çekilmiş görüntülerini verdiler. Her taraf harabe ve simsiyah molozlar içinde olduğu, rahatlıkla seçiliyordu. Bir gün önce sivillerin şehirden tahliyesi yarım kalmış, dediklerine göre şehir çıkışlarına düşen mermilerden insanlar harabelerin arasına saklanmışlar.  Sabah erken saatlerde başlamış bu süpürme harekâtı. Binalar hedef alınmış bu sefer, tek tek. Savaşta zor olan şey ölmek değil öldürmek, karşısına geçip gözlerine baka baka süngüyü göğsüne saplamak, o çaresizce size bakıp yalvarırken dişlerinizi sıkıp kasaturayı çekip çıkarıp refleks ile yeniden saplamak, bir metal düğmeye rastlamışsa ucu yeniden hamle etmek. Biraz daha kolayı, canlı birine nişan alıp elinizdeki silahı ateşlemektir. Hele bir de üniformalıysa ve de elinde bir silah gördüyseniz, can havliyle ateşlersiniz, o ölene kadar. Öldürmenin de tecavüz etmenin de tek meşru olan yolu, savaşta olmaktır. Ne kadar aşırı ve sapık tutkularınız varsa o kanlı acımasız arenada o stres altında mubah sayılır.

İnsanları öldürmenin en kolayı, kilometrelerce uzakta masa başında oturup, oyun oynarmışçasına ekrandan gördüğünüz hedeflere ateş yağdırmak olduğunu düşünüyorum. Savaş sahasında yoksunuz, konsolunuzda kahveniz vs, aklınızda başka düşünceler arada sırada nişangâhınız “hedefle buluştu” diyerek dıtladığında tetiğe asılmak bundan kolay ne olabilir?  O sırada ekranda beliren kara bir lekenin sesini duyamadığınız bir patlama olduğunun farkında olmadan insan öldürmek işte en geçerli metot.

Sabahın er saatlerinde günlerdir elektriği, suyu kesik, kapısı, penceresi patlamış evlerinden ayrılamayan insancıkların yuvalarını başlarına yıkmanın anlamı ne olabilir? Benzerini Naziler ikinci Harpte Varşova’da yapmışlar. Bu şehirde mi yoksa başka bir şehirde mi, haberlerde anlattılar, şehrin tiyatrosunu bombalamışlar, üstelik evlerini daha az güvenli olduğunu düşünerek sığınmış insancıklar içerdeyken. Ölü ve yaralı sayısını öğrenemediklerini söylediler.

 

***

 

Yaşlı kadın tek katlı köy evinin kapısını aralayıp dışarıyı kolaçan etti. O aralıktan sızan sabah güneşi yerden yükselen sisin arasından ona gülümsedi,

“Günaydın” dedi kadın. Etrafı dinledi. Dallardan damlayan damlacıkların şıpırtısından, tavukların gıdaklamasından başka ses yoktu. Hava biraz ılıklaşmış gibi geldi. Kapıyı ardına kadar açtı, ahırdan gelen sesleri dinledi. On yaşında bir kız torunu vardı. Aynı yatakta uyuyorlardı. Yaşlı kadın henüz uyanamamış olan torununun da nefes alışlarını duyabiliyordu. Dışarı çıkmadan önce, üstündeki gocuğun fermuarını çenesine kadar çekti, yünden boyun atkısını başının üstüne geçirip boynuna sardı, yün çoraplarının üzerine keçe çizmelerini giydi. Bahçeye adımını attı.  Kataraktlı gözleriyle önce yola, oradan da yakındaki beryoza koruluğuna baktı.   Evin yarım kilometre uzağından geçen beyaz Rusya’ya doğru giden yol üzerinde buraya doğru gelen kafileyi zar zor seçebildi. İçinden lanet okudu.

“Dün gece bir büyük kafile geçti, ondan önceki akşam yine. Ondan önceki akşam büyük bir kafile daha geçmişti. Bunlar yetmedi de şimdi de gündüz düşmüşler yola!” dedi. Dişlerinin arasından küfrü bastı. Döndü kendi evinden elli metre aşağıda yüksek damlı bir ev daha vardı, oraya doğru alabildiğine yüksek sesle bağırdı.

“Hey Dimi a Dimi! Yolda kafileler var. Yine Garnizon[3] bunlar. Duydun mu Dimi?”   Dimitri uzaktan bir “Hoo” ladı, yaşlı kadına zorlanarak el salladı yavaşça. Askeri birlik bata çıka yaklaşırken kadın ahıra girerek oradaki hayvanlara yemlerini verdi. Birkaç tavuk ile bir domuzcuk kalmıştı. Birkaç hafta önceydi. Gelen bir gurup üniformalı eşkıya, Dimitri’nin ve yaşlı kadının domuzlarına ve tavuklarına el koymuşlar ve diğer terkedilmiş evlerin kapılarını kırarak içeride işe yarar ne varsa boşaltmışlardı. İki ihtiyar gözleri yaşlı seyretmişlerdi bu yağmayı. İkinci Dünya savaşında çocuktu yaşlı kadın. Üç, dört yaşlarındaydı,  annesinin ve teyzesinin iki çocukla birlikte Nazilerin önünden kaçarak bu taraflara nasıl göçtüklerini annesinin anlattıklarından hatırlıyordu ama bu sefer olanlar onu çok üzmüştü. Bütün köy oldukça fakirdi, partiye kayıt olmamışlar, komünistlere yaranamamışlar, şimdi de Amerikancılara ters düşmüşlerdi. Yaşlı kadının aklı almazdı, ne anlamsız bir durumdu bu, ikisinin arası olamaz mıydı yani? Babası kafayı çektiğinde söylediği ve yaşlı kadının ondan sık sık duyduğu bir sözü vardı.

“Kolhoz[4]u idare edeceksen parti komiseri yoldaşın karısıyla iyi geçin.”

“Devleti Parti idare eder, Komünist partiyi de ağzı laf yapan biri idare eder. Ama onları da karılarıyla metresleri, Savaşa da sokarlar, çirkefe de. Şimdi devleti kim idare edermiş?” diye sorarmış yanındakilere, tabii sarhoşken.                                                        

Kafilenin gürültüsü şimdi çok yakınlardan geliyordu. Gerçi kocakarı kulakları ağır işittiğinden bunları gözleriyle takip etti. On adet zırhlı personel taşıyıcı Köyün giriş yolunun ağzından güneye doğru yollarına devam ediyorlardı ki bir araç köye doğru döndü. Kadının önünde durdu. Kapı açıldı içinden düşman askerleri atladılar ve etrafa dağıldılar. Askerler Kafka’nın Gregor Samsa’sı gibi sanki metamorfize olmuşlardı. Başlarında miğferleri olduğu için gözleri gölgede kaybolmuş, silahlarına iki elle sarılmış vaziyette son derece gergin ve pür dikkat halde, kesik ve titrek hareketleriyle ilerlerken kabuklu böcekleri andırıyorlardı. İkisi yandaki eve doğru hareketlendiler. Oraya vardıklarında bahçe kapısını tekmeyle açtılar, kırılan bahçe kapısının sesine komşu Dimitri elleri havada dışarı çıktı ve gelenlere bir şeyler söyledi ki askerlerden biri dipçikle vurarak yere yuvarladı.

“Ne istiyorsunuz?” dedi kadın önüne gelmiş olan mağrur yüzbaşıya. Yüzbaşı kadına cevap vermek üzere dönüp yüzüne bakmak gafletinde bulundu. Kadının soğuktan kızarmış beyaz cildinde buzulların kayalarda bıraktığı izler benzeri ince, keskin ve kırılgan çizgiler, rahatça görülüyordu. Şişkin göz kapaklarının altındaki mavi gözleri çakmak, çakmak olmuş parlıyordu. “Tıpkı Babaannem. Şimdi patlayacak! Tıpkı onun gibi bakıyor. Böyleler neden bu kadar uzun yaşıyor? Tanrı bunları kutsamış olmalı” dedi içinden.

“Sizde yiyecek bir şeyler vardır, paylaşalım dedik” der demez yaşlı kadın aceleyle lafını komutanın ağzına tıktı.

“Benim yiyeceğim bana kadar var. Geçen hafta gelen eşkıyalar varımı yoğumu alıp götürdüler, komutan. Yoksa yiyeceğimizi sizlerle paylaşırdık, Ama maalesef.”

Askerlerden biri:

“Komutanım, babuşka[5]nın söylediği doğru galiba. İçerde sadece üç dört tavuk var. Toprak altı kilerde de raflarda birkaç kavanoz mantar konservesi kalmış” dedi.

“Bize yalan söylemiyorsun değil mi?” diye bağırdı subay. Kadın bu sözler üzerine ondan daha çok kızdı. Kalbi yerinden fırlayacakmış gibi atarken mavi gözlerini, torunu yaştaki komutanın gözlerine dikti:

“Asıl yalanı sen söylüyorsun komutan. Buraya gaspadin[6]’in emrini yerine getirmek için geldiniz. Karnınız aç mı sizin? Sanmıyorum. Sizin prezidentinize[7] soracağım. Yoldaş Putin diyeceğim, iki aydır diyeceğim, topraklarımızı işgal ediyorsunuz. Tanklarınız, uçaklarınız var. Her bir askerinize yeni silahlar veriyor, kurşungeçirmez miğfer, kurşungeçirmez yelek giydiriyorsunuz da neden yemek, vermiyorsunuz diyeceğim? Aç karınla savaşılır mı? Askerleriniz açlıktan, diyeceğim, Nazi itleri gibi yaşlı bir kadının evini bastılar, zorla iki defa kilerini, kümesini ve ağılını boşalttılar, dersem acaba ne der?” dedi yaşlı kadın. Aracın yanında dururken komutana bağırıyordu. O sırada yandaki bahçeden üç el silah sesi geldi, Dimitri yere yatar gibi düştü. Babuşkanın yüzü başka yöne doğruydu bu sahneyi görmedi, zaten görseydi de ne olduğunu seçemezdi. Silah seslerini de kendi bağrışları arasında fark edemezdi. O komutana çıkışmakla meşguldü.

“Çattık belaya. Yoksa yok de, be kadın. İftira atma” dedi komutan. Yan bahçedeki olayı baştan sona gören komutan kafasını başka yöne çevirdi. “Birlik toplan!” işareti verdi. Başkomutan bu davranışa bir şey demezdi. Zafer için her şey mubah sayılırdı. Ama babaannesine zarar vermeyi hiç düşünemezdi. Bir süre elleriyle bir şey arar gibi üstünü başını yokladı sonra araçtaki yerine geçti, oturdu.                                                         

Biraz sonra zırhlı araç öndeki kafileye yetişmek için güneye giden ana yolda hızla ilerliyordu. Eli ayağı titriyordu kadının. Oturacak bir yer için etrafına bakındı. Evin içine girmedikleri için Meryem Anaya dua etti, rahatladı. Torununu son saniyede yatağın altına sakladığı aklına geldi. Bunca yaşadıklarının kazandırdığı tecrübe ve içgüdüler bu yaşam koşulları altında aklıselimin yerini alıyordu. Koşarak eve gitti, kapı eşiğinde içeri girecek iken doğru dürüst görmeyen gözleriyle yerde kımıldanan karaltı gördüğünü sandı ama ne olabileceğini anlayamadı, biraz tereddütten sonra eve girdi. Yarı karanlık odada duran koca kerevetin, örtüsünü kaldırıp altına doğru eğildi, en uzağa iyice sinmiş olan torununu oradan çıkarıp sıkı sıkıya sarıldı. Kızın gözlerinde yaşları görünce bir daha sarıldı torununa.

“Silah seslerini duyunca sana bir şey oldu sandım” dedi kızcağız.

“Silah sesleri mi? Ne silah sesleri? Ben onların ağızlarının payını ver…” cümlesini tamamlayamadan koşarcasına giriş kapısına gitti, dışarı çıkıp demin yerde gördüğü karaltıya baktı. Kıpırtısız yatıyordu.

“Dimitri, Dimitri” diye yan bahçeye seslendi. Cevap yoktu.

***

Koskoca işgal ordusu, vatanlarını savunan milisler karşısında istenen ilerlemeyi sağlayamıyordu. Fakat henüz hiçbir şey bitmemişti. Mukadderat geliyordu ama yavaş geliyordu. Yaşlı kadın güneşin parladığı bulutsuz gökyüzüne baktı, aklına, kızının damadıyla birlikte başkente giderken vedalaştıkları gün geldi. İki ay önceydi. O gün gökyüzü alaca karanlık, yüzü asık ve son derece soğuk bir gündü. Bugünse gökyüzü pırıl pırıl, yaşlı kadının içi ise kıpır kıpırdı. Kızı sağlık ordusuna, damadı da milislere katılmaya gidiyorlardı. Kızlarını ananeye bıraktılar, kısa bir vedalaşmadan sonra, alaca karanlıkta köyün girişinde bekleyen eski bir VAZ[8] minibüse koşar adım yürüdüler. O günün ertesi akşamı düşman askerleri önce ürkek ürkek sonra arsızca tanklarını sınırlardan içeri top ata ata, sürdüler. Yeryüzü o gün gökyüzünden daha aydınlıktı. Bu günün tersi. Yaşlı kadın nasırlı avuçlarını birbirine kavuşturdu sonra yüzünü gökyüzüne kaldırdı mırıldandı:

“Oralarda bir yerlerde bir şeyler iyi gidiyor olmalı. Zaten birkaç güne kadar doğaya can bağışlarsın, beryozalar da can suyu verirler insanlara. Kutsal anamız lütfen sen de bizlere iyi haberler ver. Amin” diye mırıldandı.

Oysa kaos kazanı kaynamağa devam ediyordu. Her gün üstlerinden defalarca geçen roketlerle yüklü bir sürü helikopter olayların devamının habercisiydiler. Gidiyorlar roketleri bombaları, sivil asker demeden, karınca misali telaşla koşuşturan insancıkların üstlerinde patlatıyor, sonra mühimmat ikmali için geri dönüyorlardı...

Sadık Mercangöz

Bağlıca, Ankara. 20. Mart 2022 / 09:00

---

[1] Melankolik Seranat

[2] Mujik: köylü

[3] Garnizon: Rusça ,Askeri kafile.

[4] Kolhoz; Ortaklaşa kurulan üretim çiftliği

[5] Babuşka: Rusça büyük anne, yaşlı kadın

[6] Gaspadin: Bay

[7] Prezident: Rusça Başkan Cumhurbaşkanı

[8] VAZ; Rusya’da Volga Auto Zavod adlı Minibüs ve binek otoların üretildiği fabrika.